Promocja żużla

W okresie zimowym często w mediach porusza się temat promocji żużla. W niektórych regionach cieszy się on dużą popularnością, ale w skali światowej niestety speedway nadal jest niszową dyscypliną. Jakie aspekty decydują o tym, że czarny sport nie przebija się do szerszej publiki?

Znaczenie transmisji TV

Obecnie w Polsce jest 21 działających ośrodków żużlowych i dwa, które dążą do reaktywacji. Nie wygląda to najlepiej, biorąc pod uwagę, że w całym kraju jest aż 964 miast, a mimo tego na tle pozostałych państw nie wygląda to wcale tak źle, bo w ponad 140-milinowej Rosji liga składa się z 4. zespołów, a oprócz nich na żużlu jeździ się jeszcze w trzech ośrodkach. Dla porównania w samej Warszawie funkcjonuje aż 37 klubów piłkarskich.

Mała liczba miejsc, w których uprawia się żużel nie jest niczym złym, ale absolutnie nie należy kierować dyscypliny tylko w stronę mieszkańców miast, w których znajdują się tory. W dotarciu do większej publiki kluczowe są wysokiej jakości transmisje w telewizji lub internecie (najlepiej na otwartych kanałach). Mowa tu przede wszystkim o zawodach międzynarodowych, które mogą przyciągnąć kibiców spoza ośrodków żużlowych. Choć problem tyczy się głównie zagranicy, gdzie transmisji z zawodów jest niewiele lub są one bardzo drogie. W Polsce sytuacja wygląda o niebo lepiej, ale wciąż większość imprez jest pokazywana na zamkniętych kanałach.

Ważnym krokiem w tej kwestii jest kupienie praw do transmisji cyklu SEC przez TVP Sport, czyli stację, którą może oglądać dosłownie każdy Polak zarówno w telewizji, jak i w internecie. Istotne byłoby również zwiększenie dostępności Speedway of Nations i Speedway Grand Prix. Na chwilę obecną nie wiemy jednak, kto w tym roku będzie pokazywał turnieje o randzie Mistrzostw Świata, ale to właśnie one mają szanse, by zainteresować publikę, która ze względu na miejsce zamieszkania nie utożsamia się z żadnym klubem.

Taki system działa w przypadku siatkówki. Rozgrywkami ligowymi interesują się tylko nieliczni i są to głównie fani drużyn PlusLigi, ale w trakcie ważnych imprez reprezentacyjnych zmaganiami naszych kadrowiczów interesuje się cała Polska, w czym oczywiście pomagają transmisje na otwartych kanałach. Ciężko powiedzieć, czy to samo zadziała w przypadku żużla, ale nie należy wykluczyć, że będzie to miało pozytywny wpływ na rozwój dyscypliny.

Dotarcie do laików

Problemem żużla jest to, że jest on ciężko przyswajalny przez tzw. laików. Mowa o osobach, które oglądają speedway okazyjnie i nie śledzą regularnie rozgrywek. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest kilka, ale chyba najważniejszą są kwestie regulaminowe. Czarny sport jest dość specyficzny a ludzie, którzy na co dzień interesują się innymi dyscyplinami, nie rozumieją wielu aspektów żużla. Chodzi tu m.in. o wiecznie zmieniany i komplikowany regulamin, w którym orientują się głównie najwierniejsi kibice, ale gdy ktoś ogląda żużel raz do roku, ma prawo się w tym gubić.

System play-off, punktacja Grand Prix, format rozgrywek reprezentacyjnych, regulacje dotyczące składów w polskich ligach i możliwości zmian w trakcie meczu to tylko niektóre z rzeczy, które trzeba tłumaczyć ludziom, którzy na co dzień nie obserwują dyscypliny. Brak stałego i solidnego regulaminu jest dla laików bardzo zniechęcający i utrudnia pozytywny odbiór.

Turnieje reprezentacyjne

Ostatnie Mistrzostwa Europy w piłce nożnej pokazały, jak bardzo można zainteresować ludzi dyscypliną, która na co dzień zupełnie ich nie obchodzi. Przez czas trwania Euro łatwo było zauważyć, że o piłce rozmawiają osoby, które normalnie nigdy nie oglądają spotkań ligowych i nawet po fazie grupowej, w której odpadła Polska kibiców wciąż interesowały losy pozostałych drużyn.

Brak ciekawej i dużej imprezy reprezentacyjnej jest piętą achillesową żużla, bo obecnie SoN wzbudza zainteresowanie głównie fanów z żużlowych miast, którzy na co dzień obserwują zmagania ligowe, a przecież powinny promować dyscyplinę i zachęcić wszystkich do kibicowania drużynie narodowej. Obecny format rozgrywek międzynarodowych jest jednak bardzo krótki i nieciekawy, być może pozytywny wpływ na odbiór speedwaya będzie miało organizowanie, co 3 lata Drużynowego Pucharu Świata. Tego dowiemy się jednak dopiero za jakiś czas, ale na razie nowy system eliminacji do tego turnieju może budzić spore wątpliwości.

Ukazanie wielkości żużla

W każdej z dyscyplin są wydarzenie ważne i ważniejsze. Na niektóre imprezy przychodzi kilkaset osób, a na inne kilkadziesiąt tysięcy. W żużlu wygląda to bardzo podobnie. Osoby, które nie przepadają za czarnym sportem, często mówią, że jest to mała i nic nieznacząca dyscyplina. Do niedawna najlepszą odpowiedzią było pokazanie zdjęcia z wypełnionego stadionu w Warszawie podczas Grand Prix. Tylko co to za argument jeżeli od dwóch lat turniej na PGE Narodowym się nie odbył, a kolejny stoi pod znakiem zapytania?

Organizowanie zawodów żużlowych na torach jednodniowych ma sporo plusów. Przede wszystkim to właśnie imprezy na ogromnych obiektach świadczą o tym, że żużel wcale nie jest tak niszowy, jak się wielu się zdaje. Po drugie, takie stadiony są głównie w dużych miastach, które nie posiadają przystosowanych do speedwaya torów. Przy odpowiedniej reklamie takim wydarzeniem można zainteresować nie tylko przyjezdnych, ale również lokalnych mieszkańców szukających alternatywy dla mainstreamowych sportów. Takie imprezy mogą bardzo wielu osobom pokazać żużel z zupełnie innej perspektywy i przy dobrym przygotowaniu toru przedstawić ją w pozytywny sposób.

Speedway w popkulturze

Od lat widać znaczny spadek zainteresowania dyscypliną wśród młodych, a stadiony odwiedzają w większości osoby starsze. Problem polega na tym, że żużel nie wszedł odpowiednio w świadomość młodych fanów, którzy idą za tym, co modne i popularne. Jak ocenić, co takie jest? Wystarczy zerknąć do popkultury, czyli filmów, muzyki, książek i gier skierowanych do młodych, a tak się składa, że one rzadko zawierają wątki żużlowe.

By wejść do świadomości ludzi nie trzeba dużo, bo samo pokazanie motorów do speedwaya w ambitnym teledysku lub znanym filmie samo w sobie jest dobrą promocją. Kwestia jest jednak taka, by mówić dobrze, albo wcale, bo tworzenie produkcji na miarę filmu Doroty Kędzierzawskiej z pewności nie przysporzyło fanów dyscyplinie.

Wiele sportów może cieszyć się regularnie tworzonymi ambitnymi grami wideo. Speedway niestety doczekał się jedynie kilku względnie dużych produkcji, a ostatnia ukazała się w 2015 roku, co tylko pokazuje, jak “duże” jest zainteresowanie tą tematyką wśród graczy i twórców.

fot. Natalia Gotter

• Żużel. Były uczestnik cyklu Grand Prix zmagał się z zaburzeniami odżywiania
• Żużel. Falubaz trzyma ręke na pulsie w sprawie juniora. W kolejce ustawia się inny klub
• Żużel. Zadebiutuje w cyklu. Grand Prix w Warszawie będzie dla niego wyjatkowe
• Żużel. Miał być jednym z lepszych w lidze, a niespodziewanie odchodzi. Trener zastanawia się, co się stało
• Żużel. Różnice pomiędzy Ekstraligą a Speedway 2. Ekstraligą. Zawodnik wyjaśnia